Παρουσιάζεται η περίληψη του δελτίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εκδόθηκε τον Δεκέμβριο του 2023 και αφορά τις προοπτικές της αγροτικής παραγωγής στην Ευρωπαϊκή Ένωση την χρονική περίοδο 2023-2035. 

Συνοπτικά αναμένονται οι παρακάτω προβλέψεις για την χρονική περίοδο 2023 έως 2035:
 
Παραδοχές - Γενικές τάσεις: 
Αυτή η έκθεση μεσοπρόθεσμης πρόβλεψης συντάχθηκε λαμβάνοντας υπόψη τους κύριους παράγοντες που αναμένεται να επηρεάσουν το μέλλον της γεωργίας της ΕΕ έως το 2035. Οι παράγοντες αυτοί περιλαμβάνουν: 
 
•    την κλιματική αλλαγή, 
•    την ζήτηση των καταναλωτών και 
•    την εξελισσόμενη δομή του γεωργικού τομέα. 
 
Η έκθεση εξετάζει πως αυτοί οι παράγοντες είναι πιθανό να επηρεάσουν τη γεωργία της ΕΕ, υπό το πιο εύλογο μελλοντικό μακροοικονομικό περιβάλλον και υποθέτοντας ότι το τρέχον πλαίσιο πολιτικής παραμένει αμετάβλητο.
 
Η αύξηση της αγροτικής παραγωγικότητας αμφισβητείται από τις πιέσεις που υφίσταται λόγω της κλιματικής αλλαγής και τις επιπτώσεις σε βασικούς φυσικούς πόρους όπως το νερό και το έδαφος. Αυτό θα μειώσει την ανάπτυξη της απόδοσης και θα μπορούσε να οδηγήσει σε μετατόπιση των αγροκλιματικών ζωνών προς τον Βορρά, επηρεάζοντας τα πρότυπα καλλιέργειας. Από την άλλη πλευρά, η αύξηση του μεγέθους των εκμεταλλεύσεων ευνόησε την αύξηση της παραγωγικότητας. Αυτή η τάση είναι πιθανό να συμβάλει στην αύξηση της παραγωγικότητας, αν και με βραδύτερο ρυθμό από ό,τι τα τελευταία χρόνια.
 
Σύμφωνα με τις προβλεπόμενες τάσεις, η ΕΕ θα συνεχίσει να είναι καθαρός εξαγωγέας και, ως εκ τούτου, να συμβάλλει στην παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια. Αυτό θα ενισχυθεί από την σύγκλιση των επιπέδων παραγωγικότητας στα κράτη μέλη που εντάχθηκαν στην ΕΕ μετά το έτος 2004.
 
Οι ανησυχίες των καταναλωτών σχετικά με τις επιπτώσεις της διατροφής τους στην υγεία τους αναμένεται να συμβάλουν στην μείωση της κατανάλωσης κρέατος (ειδικά βοείου κρέατος και χοιρινού κρέατος). Ταυτόχρονα, η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων πρόκειται να σταθεροποιηθεί, σύμφωνα με την αλλαγή των συνηθειών (π.χ. χαμηλότερη κατανάλωση γάλακτος) και την επέκταση των νέων χρήσεων γαλακτοκομικών προϊόντων (π.χ. αυξανόμενη χρήση γαλακτοκομικών συστατικών). Από την άλλη πλευρά, η κατανάλωση ορισμένων φυτικών πρωτεϊνών θα μπορούσε να αναπτυχθεί (π.χ. όσπρια), ενώ άλλες καταναλώσεις σγροτικών προϊόντων (π.χ. φυτικά έλαια) μπορεί να σημειώσουν κάποια πτώση καθώς οι καταναλωτές επιλέγουν εναλλακτικές λύσεις.
 
Οι προβλεπόμενες τάσεις επιβεβαιώνουν ότι η ΚΑΠ παραμένει ζωτικής σημασίας για την υποστήριξη των γεωργών για:
 
•    να περάσουν σε πιο βιώσιμα συστήματα γεωργικής παραγωγής, 
•    να γίνουν πιο ανθεκτικοί και ανταγωνιστικοί και 
•    να εκπληρώσουν ταυτόχρονα τα καθήκοντά τους ως παραγωγοί τροφίμων και ως διαχειριστές των φυσικών πόρων και της γης. 
 
Με αυτόν τον τρόπο, οι αγρότες συμβάλλουν στην επισιτιστική ασφάλεια τόσο της ΕΕ όσο και όλου του κόσμου ευρύτερα. 
Εκτός από την ΚΑΠ, το εμπορικό σύστημα που βασίζεται σε κανόνες και η καινοτομία (συμπεριλαμβανομένης της ψηφιοποίησης, του αυτοματισμού, της αναπαραγωγής ζώων και της αναπαραγωγής φυτών) είναι επιπλέον παράγοντες που θα μπορούσαν να βοηθήσουν με επιτυχία τους γεωργούς της ΕΕ να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες της αγοράς και να αντιμετωπίσουν τις εξελισσόμενες απαιτήσεις τόσο τις κοινονικές όσο και αυτές των καταναλωτών. 
 
Ενώ το περιβάλλον πολιτικής θεωρείται σταθερό σε αυτήν την προοπτική, οι μακροοικονομικές συνθήκες αποτελούν πηγή αβεβαιότητας. Οι χώρες της ΕΕ αντιμετωπίζουν προκλήσεις πολιτικής που συνδέονται με την χρηματοδότηση των δημόσιων δαπανών λόγω των αυξήσεων των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες για να συγκρατήσουν την έκρηξη του πληθωρισμού του 2021 και του 2022. 
Σε αυτό το πλαίσιο, το βασικό σενάριο προυποθέτει:
 
•    μέσο ετήσιο ρυθμό παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης 2,5% έως το 2035
•    η ΕΕ θα επιστρέψει στο 2% του μέσου ετήσιου πληθωρισμού μετά το 2024
•    συναλλαγματική ισοτιμία 1,09 USD προς το ευρώ έως το 2025 και 1,12 USD προς το 2035
•    τιμές πετρελαίου Brent 102 USD ανά βαρέλι το 2035 και
•    βραδύτερη αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού κατά 0,8% ετησίως.
 
Εκτιμήσεις-Προβλέψεις για την χρονική περίοδο 2023 - 2035:
 
Χρήση γης
Η συνολική έκταση της γεωργικής και δασικής γης της ΕΕ προβλέπεται να παραμείνει αμετάβλητη από τώρα έως το 2035. Αλλαγές θα υπάρξουν στο μερίδιο των διαφορετικών τύπων γης. Οι προκλήσεις που σχετίζονται με το κλίμα και τις καιρικές συνθήκες οδηγούν σε πιο ασταθή ανταγωνιστικότητα της ΕΕ στις παγκόσμιες αγορές και δεν δίνουν κίνητρο για καλλιέργεια νέων καλλιεργήσιμων εκτάσεων. 
 
Στις αροτραίες καλλιέργειες, αναμένονται μετατοπίσεις της χρήσης γης από τα δημητριακά στο σογιόσπορο και στα όσπρια. Αυτό οφείλεται στις προσδοκίες για χαμηλότερη ζήτηση για δημητριακά για ζωοτροφές και στα κίνητρα πολιτικής για την στήριξη της αύξησης των φυτικών πρωτεϊνών. 
 
Η έκταση της αρόσιμης γης (π.χ για σιτηρά, όσπρια κτλ) που παραχωρείται σε μόνιμες καλλιέργειες (π.χ. ελαιώνες, οπωροφόρα δέντρα κτλ) είναι πιθανό να παραμείνει αμετάβλητη. Νέες και πιο αποδοτικές φυτείες που θα αντικαταστήσουν τις παλαιότερες. 
 
Οι μόνιμες εκτάσεις για βοσκοτόπια και χορτονομή ενδέχεται να μειωθούν μόνο οριακά λόγω της αναμενόμενης εκτατικοποίησης της ζωικής παραγωγής. 
 
Περισσότερες εκτάσεις πρόκειται να παραμείνουν σε αγρανάπαυση δεδομένων των αυστηρότερων κανονιστικών απαιτήσεων.
 
Στις μόνιμες καλλιέργειες, η έκταση της γης που δίνεται για την φύτευση ελιών για παραγωγή ελαιολάδου προβλέπεται να παραμείνει σταθερή, αλλά η κλιματική αλλαγή θα οδηγήσει σε αστάθεια στις αποδόσεις και στην ποιότητα του ελαιολάδου. Αυτές οι αρνητικές επιπτώσεις θα μπορούσαν να μειωθούν τόσο με:
 
•    την εισαγωγή πιο ανθεκτικών ποικιλιών όσο και
•    με τις αλλαγές στα συστήματα παραγωγής (προς πιο εντατικά), 
•    την έρευνα και την καινοτομία
 
Οι αποκλίνουσες τάσεις κατανάλωσης ελαιολάδου θα συνεχιστούν σε ολόκληρη την ΕΕ. Η κατανάλωση ελαιολάδου εκτιμάται ότι θα μειωθεί στις κύριες χώρες παραγωγής, λόγω υψηλότερων τιμών. Σε αντίθεση, η κατανάλωση ελαιολάδου αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται σε άλλες χώρες της ΕΕ λόγω:
 
•    της αυξανόμενης δημοτικότητας της Μεσογειακής διατροφής και 
•    των εκστρατειών ευαισθητοποίησης για την υγεία του ανθρώπου στις οποίες προωθούνται και αναδεικνύονται τα οφέλη του ελαιολάδου έναντι άλλων λιπαρών ουσιών
 
Καθώς η αύξηση της κατανάλωσης ελαιολάδου στην ΕΕ θα παραμείνει σχετικά σταθερή, το μερίδιο της παραγωγής ελαιολάδου της ΕΕ που θα κατευθυνθεί για εξαγωγές θα αυξηθεί.
 
Δημητριακοί καρποί και ελαιούχοι σπόροι
Οι αποδόσεις των δημητριακών και των ελαιούχων σπόρων προβλέπεται να παραμείνουν σταθερές παρά την κλιματική αλλαγή και τους περιορισμούς στην διαθεσιμότητα και την οικονομική προσιτότητα ορισμένων γεωργικών εισροών (π.χ. φυτοπροστατευτικά προϊόντα). Αυτό θα μπορούσε να υποστηριχθεί περαιτέρω από τεχνολογικές βελτιώσεις, οι επιπτώσεις των οποίων θα φανούν μάλλον μακροπρόθεσμα. 
 
Η παραγωγή δημητριακών αναμένεται να συνεχίσει να βασίζεται στο σιτάρι και τον αραβόσιτο. 
 
Η παραγωγή οσπρίων και σογιόσπορου θα αυξηθεί, επίσης, στην ΕΕ, υποστηριζόμενη από τις πολιτικές της ΕΕ που ευνοούν τις πρωτεϊνούχες καλλιέργειες, την αμειψισπορά και τις αυξανόμενες ανάγκες για φυτικές πρωτεΐνες. 
 
Αυτό είναι πιθανό να οδηγήσει σε συνολική μείωση σε εισαγωγές ελαιούχων σπόρων και σε πηγές φυτικών πρωτεΐνων (σογιόσπορο, ηλιάλευρο, σπέρματα ελαιοκράβμης, όσπρια). Τα επίπεδα σύνθλιψης ελαιούχων σπόρων στην ΕΕ προβλέπεται να παραμείνουν σταθερά, αλλά η χρήση φυτικών ελαίων θα μπορούσε να μειωθεί λόγω της μείωσης της ζήτησης για βιοκαύσιμα, με μια αναμενόμενη περαιτέρω μετατόπιση από το φοινικέλαιο, προς όφελος του κραμβέλαιου.
  
Ζωοτροφές 
Η ζήτηση για ζωοτροφές στην ΕΕ προβλέπεται να μειωθεί τα επόμενα χρόνια λόγω της μείωσης της παραγωγής χοίρειου και βοείου κρέατος, καθώς και της μείωσης του αριθμού γαλακτοπαραγωγών ζώων στην ΕΕ. 
 
Επιπροσθέτως, αναμένεται μείωση των ζωοτροφων οι οποίες προέρχονται από εντατική καλλιέργεια γης, λόγω της στροφής προς συστήματα εκτροφής ζώων με βάση την χλόη (εκτατικά συστήματα) και προς πιο αποτελεσματικούς συντελεστές μετατρεψιμότητας των ζωοτροφών (οι οποίοι είναι πιθανό να βελτιωθούν μέσω της γενετικής βελτίωσης των ζώων και των καλύτερα στοχευμένων συστημάτων διατροφής).
 
Βιοκαύσιμα
Η ζήτηση για βιοκαύσιμα στην ΕΕ αναμένεται να μειωθεί γιατί:
 
•    επιταχύνεται η απαλλαγή των οδικών μεταφορών από τα καύσιμα που βασίζονται στον άνθρακα
•    η χρήση καλλιεργειών, οι οποίες βασίζονται στο απόθεμα των ζωοτροφών για την παραγωγή βιοκαυσίμων περιορίζεται από ανώτατο όριο χρήσης τους όπως αυτό έχει οριστεί από την ΚΑΠ το 2020 
•    η χρήση προηγμένων βιοκαυσίμων αναμένεται να αυξηθεί.
 
Ζάχαρη
Η παραγωγή ζαχαρότευτλων θα μειωθεί αργά, οδηγώντας σε χαμηλότερη παραγωγή ζάχαρης στην ΕΕ. 
 
Η κατανάλωση ζάχαρης στην ΕΕ αναμένεται να μειωθεί από σήμερα έως το 2035, λόγω της στροφής των καταναλωτών σε δίαιτες με χαμηλότερη πρόσληψη ζάχαρης. 
 
Αν και η ΕΕ θα συνεχίσει να είναι καθαρός εισαγωγέας ζάχαρης, η εξάρτησή της από τις εισαγωγές είναι πιθανό να μειωθεί.
 
Βόειο κρέας
Η κατανάλωση βοείου κρέατος στην ΕΕ εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις όπως:
•    την υψηλή τιμή
•    την υγεία των καταναλωτών και 
•    την βιωσιμότητα. 
Αυτό, σε συνδυασμό με την χαμηλή κερδοφορία, το αυστηρότερο περιβαλλοντικό και κλιματικό ρυθμιστικό πλαίσιο, αναμένεται να οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση της παραγωγής έως το 2035. Η συνδεδεμένη εισοδηματική ενίσχυση και τα οικολογικά συστήματα στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ, μαζί με μια σχετικά καλή πρόβλεψη τιμών, θα βοηθήσουν να επιβραδυνθεί η συγκεκριμένη τάση αλλά δεν θα την ανατρέψουν. 
 
Το μέσο βάρος σφαγής θα συνεχίσει την ελαφρώς ανοδική του τάση χάρη στην:
 
•    καλύτερη διαχείριση των ζωοτροφών και της αγέλης και 
•    στο μεγαλύτερο μερίδιο ζώων κρεοπαραγωγικής κατεύθυνσης στο παραγωγικό κοπάδι
 
Η μείωση της παραγωγής της ΕΕ μπορεί να συμβάλει στην διατήρηση των τιμών του βοείου κρέατος σε υψηλότερα επίπεδα από ό,τι στο παρελθόν. 
 
Αν και οι εξαγωγές βοείου κρέατος της ΕΕ αναμένεται να αυξηθούν αργά από σήμερα έως το 2035, οι εξαγωγές ζώντων βοοειδών στην ΕΕ αναμένεται να μειωθούν σταδιακά λόγω του αυξημένου ανταγωνισμού και των υφιστάμενων ανησυχιών για τις μεταφορές μεγάλων αποστάσεων.
  
Αιγοπρόβειο κρέας
Η μείωση της παραγωγής σε αιγοπρόβειο κρέας στην ΕΕ αναμένεται να συνεχιστεί, μετά την μείωση των κοπαδιών αιγοπροβάτων. Αυτές οι μειώσεις θα συνεχιστούν, παρά την συνδεδεμένη ενίσχυση του εισοδήματος και τις ευνοϊκές τιμές. 
 
Οι τιμές σε αιγοπρόβειο κρέας είναι πιθανό να αυξηθούν με πιο αργό ρυθμό. 
 
Η κατά κεφαλήν κατανάλωση στην ΕΕ θα παραμείνει σχετικά σταθερή, λόγω των σταθερών καταναλωτικών προτύπων που σχετίζονται με την μετανάστευση και τις πολιτιστικές παραδόσεις.
  
Χοίρειο κρέας
Η κατανάλωση χοιρινού κρέατος εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις όπως:
 
•    την βιωσιμότητα και 
•    την υγεία 
 
και επομένως προβλέπεται να μειωθεί από τώρα έως το 2035. 
 
Τα συστήματα εντατικής παραγωγής χοιρινού κρέατος είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν περαιτέρω κοινωνική κριτική. 
 
Η Αφρικανική Πανώλη των Χοίρων (ASF) θεωρείται ότι θα παραμείνει στην ΕΕ, χωρίς να προβλέπονται σημαντικές ή ανεξέλεγκτες επιδημίες. 
 
Οι εξαγωγές χοιρινού κρέατος της ΕΕ - οι οποίες αυξήθηκαν την προηγούμενη δεκαετία - αναμένεται να μειωθούν από σήμερα έως το 2035 λόγω της ανάκαμψης της παραγωγής χοιρινού κρέατος στις ασιατικές χώρες. Οι εισαγωγές είναι πιθανό να παραμείνουν χαμηλές και σταθερές. 
 
Οι τιμές του χοιρινού κρέατος θα μπορούσαν να παραμείνουν υψηλότερες από τα προηγούμενα επίπεδα λόγω του αυξημένου κόστους και της μειωμένης προσφοράς στην ΕΕ.
 
 Πουλερικά
Μεταξύ των κρεάτων, τα πουλερικά θα μπορούσαν να συνεχίσουν να επωφελούνται από μια σχετικά πιο υγιεινή εικόνα, απουσία θρησκευτικών περιορισμών και φθηνότερη τιμή. Μαζί με περαιτέρω ευκαιρίες εξαγωγών, αυτό θα ωθήσει την παραγωγή πουλερικών προς τα πάνω από σήμερα έως το 2035, αν και με χαμηλότερο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης από ό,τι παρατηρήθηκε την περασμένη δεκαετία. Λόγω της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, η επέκταση μπορεί να είναι δυνατή μόνο σε ορισμένες περιοχές της ΕΕ. 
 
Στο μέλλον, η συχνότητα εμφάνισης της Γρίπης των Πτηνών αναμένεται να επεκταθεί καθ' όλη την διάρκεια του έτους αντί να είναι εποχιακό γεγονός. Η Γρίπη των Πτηνών θα αποτελέσει πρόκληση για τον κλάδο, ιδίως τα συστήματα παραγωγής ελεύθερης βοσκής. 
 
Οι εξαγωγές πουλερικών της ΕΕ αναμένεται να ανακτήσουν δυναμική, παρά το συνεχιζόμενο χάσμα τιμών με τις παγκόσμιες τιμές.
  
Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα
Παρά τις σημαντικές προκλήσεις, ο γαλακτοκομικός τομέας της ΕΕ παρουσίασε αξιοσημείωτες επιδόσεις τα τελευταία χρόνια. Η παραγωγικότητα γάλακτος της ΕΕ θα συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια, αν και με βραδύτερο ρυθμό από ό,τι στο παρελθόν, με τα υψηλά πρότυπα ποιότητας και βιωσιμότητας να δημιουργούν περισσότερη προστιθέμενη αξία στον τομέα. Οι ήδη ισχύουσες κοινοτικές και εθνικές περιβαλλοντικές πολιτικές αναμένεται να οδηγήσουν σε μείωση του μεγέθους της αγέλης γαλακτοπαραγωγής. Επομένως, η παραγωγή γάλακτος της ΕΕ μπορεί να μειωθεί ελαφρά έως το 2035. 
 
Παρόλα αυτά, η παραγωγή ορισμένων γαλακτοκομικών προϊόντων αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο (π.χ. τυρί, ορός γάλακτος, αποβουτυρωμένο γάλα σε σκόνη) αν και με πιο αργό ρυθμό από ό,τι στο παρελθόν. Η παραγωγή βουτύρου είναι πιθανό να παραμείνει σταθερή. Οι εξελίξεις αυτές υποστηρίζονται τόσο από τη θετική εγχώρια ζήτηση όσο και από την παγκόσμια ζήτηση. 
 
Αντίθετα, περαιτέρω μείωση θα σημειωθεί στην παραγωγή πόσιμου γάλακτος και πλήρους γάλακτος σε σκόνη. 
 
Η κατά κεφαλήν κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων στην ΕΕ προβλέπεται να παραμείνει σταθερή, αλλά οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και οι απαιτήσεις υγείας θα μπορούσαν να αυξήσουν την ζήτηση για ενισχυμένα λειτουργικά γαλακτοκομικά προϊόντα για την διατροφή συγκεκριμένων πληθυσμιακών ομάδων (π.χ. ηλικιωμένοι, αθλητές/γυναίκες, έγκυες γυναίκες). Το εύρος προϊόντων των εξαγωγών γαλακτοκομικών προϊόντων της ΕΕ θα πρέπει να προσαρμοστεί στην μεταβαλλόμενη ζήτηση στους εμπορικούς εταίρους, ευνοώντας τα γαλακτοκομικά προϊόντα μεγαλύτερης προστιθέμενης αξίας. 
 
Οι τιμές του νωπού γάλακτος στην ΕΕ αναμένεται να είναι πολύ πάνω από τα προ του 2022 επίπεδα έως το 2035.
  
Κρασί
Η κατανάλωση κρασιού προβλέπεται να συνεχίσει να μειώνεται έως το 2035. 
 
Επιπλέον, η μειωμένη διαθεσιμότητα φυτοπροστατευτικών προϊόντων, οι περαιτέρω περιορισμοί άρδευσης σε ορισμένες χώρες της ΕΕ και η αστάθεια λόγω της κλιματικής αλλαγής θα μπορούσαν να μειώσουν τόσο την έκταση όσο και τις αποδόσεις των αμπελώνων, οδηγώντας σε μεγάλες διακυμάνσεις και κατά μέσο όρο χαμηλότερους όγκους παραγωγής. 
 
Αν και εξακολουθούν να υπάρχουν αβεβαιότητες, οι εξαγωγές κρασιού της ΕΕ θα μπορούσαν να αυξηθούν τα επόμενα χρόνια, αν και με πολύ χαμηλότερο ρυθμό από ό,τι τα τελευταία χρόνια, ενώ το επίπεδο των εισαγωγών κρασιού στην ΕΕ παραμένει χαμηλό και αναμένεται περαιτέρω μείωση.
  
Μήλα, Ροδάκινα, Νεκταρίνια, Ντομάτα
Η παραγωγή μήλων, ροδάκινων, νεκταρινιών και ντομάτας θα αντιμετωπίσει προκλήσεις που σχετίζονται με:
 
•    ακραία καιρικά φαινόμενα
•    αύξηση του ενεργειακού κόστους
•    περιορισμούς στην χρήση φυτοφαρμάκων και 
•    έξαρση παρασίτων 
 
Εξαιτίας αυτών των παραγόντων, ο τομέας των μήλων της ΕΕ μπορεί να χάσει την ανταγωνιστικότητά του και να μειώσει την έκταση συγκομιδής του. Ταυτόχρονα, η κατά κεφαλήν κατανάλωση μήλων στην ΕΕ μπορεί να αυξηθεί λόγω των προτιμήσεων των καταναλωτών για κατανάλωση περισσότερων φρούτων. 
 
Η παραγωγή ροδάκινων και νεκταρινιών στην ΕΕ προβλέπεται να μειωθεί από σήμερα έως το 2035, καθώς η κατανάλωση μειώνεται λόγω του υψηλότερου ανταγωνισμού άλλων φρούτων. 
 
Το ενεργειακό κόστος είναι ένας πρόσθετος περιοριστικός παράγοντας για την ανάπτυξη της παραγωγής φρέσκιας ντομάτας σε ορισμένες χώρες της ΕΕ, όπως η Ολλανδία. Ωστόσο, οι νέες επενδύσεις στην Ισπανία και την Πορτογαλία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε υψηλότερες αποδόσεις ντομάτας και μεγαλύτερες εκτάσεις για καλλιέργεια τομάτας για μεταποίηση. Οι εμπορικές επιδόσεις και των δύο κατηγοριών (για νωπή κατανάλωση και για μεταποίηση) μπορεί να παραμείνουν όπως σήμερα. Η ΕΕ θα παραμείνει ισχυρός εισαγωγέας νωπής τομάτας και καθαρός εξαγωγέας μεταποιημένης ντομάτας, ιδιαίτερα σε προϊόντα υψηλής εμπορικής αξίας, όπως αποφλοιωμένες ντομάτες και σάλτσες ντομάτας. Ταυτόχρονα, στη νωπή κατανάλωση οι μικρού μεγέθους ποικιλίες θα συνεχίσουν να απαιτούνται περισσότερο από τους καταναλωτές.
  
Γεωργικό εισόδημα και εργασία
Προβλέπεται ανοδική τάση της συνολικής αξίας της γεωργικής παραγωγής της ΕΕ από σήμερα έως το 2035. 
 
Οι τιμές των εισροών (γεωργοκτηνοτροφικά εφόδια, ενέργεια, πρώτες ύλες κτλ), αφού πρώτα υποχωρήσουν από τα σημερινά υψηλά επίπεδα, μπορεί να συνεχίσουν να αυξάνονται με βραδύτερο ρυθμό σύμφωνα με τις τάσεις του παρελθόντος. Αυτό θα μετριαστεί με την υιοθέτηση πιο αποδοτικών πρακτικών  και με περαιτέρω κέρδη μέσω αύξησης της παραγωγικότητας αλλά σε μικρότερο βαθμό από ό,τι είχε παρατηρηθεί στο παρελθόν. 
 
Με βάση την διαφορά μεταξύ της αξίας παραγωγής και των μεταβολών στο κόστος παραγωγής, το γεωργικό εισόδημα αναμένεται να αυξηθεί σε απόλυτους αριθμούς. Σε πραγματικούς αριθμούς, το γεωργικό εισόδημα θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη του πληθωρισμού και το επίπεδο ανταγωνιστικότητας της ΕΕ σε σύγκριση με τις παγκόσμιες αγορές.
 
Παρά τους περιορισμούς, κάποια περαιτέρω κέρδη παραγωγικότητας θα μπορούσαν να επιτευχθούν μέσω της μηχανοποίησης και της αυτοματοποίησης. 
 
Τα προαναφερθέντα μαζί με την χαμηλή ελκυστικότητα του κλάδου και την μεταβλητότητα των κερδών αναμένεται να προκαλέσουν συνεχή μείωση της αγροτικής εργασίας.