Στον επιχειρούμενο αποκλεισμό των ΔΑΟ/ΔΑΟΚ των Περιφερειών της χώρας, όπως και στον αποκλεισμό της βιολογικής χοιροτροφίας, από την υλοποίηση του Μέτρου 11 «Βιολογική Γεωργία», αντιδρούν οι Γεωτεχνικοί Δημόσιοι Υπάλληλοι. Με επιστολή της η Ομοσπονδία τους ΠΟΓΕΔΥ παίρνει μέρος στη δημόσια διαβούλευση του σχετικού σχεδίου Υπουργικής Απόφασης, κάνοντας λόγο για τα θετικά σημεία της Υ.Α., αλλά και εντοπίζοντας πολλά αρνητικά. Η ΠΟΓΕΔΥ προχωρά σε παρατηρήσεις και προτάσεις επί του σχεδίου και εκφράζει την άποψη ότι «το προσχέδιο της Υ.Α. που δόθηκε στη δημοσιότητα δεν είναι αποκλειστικό δημιούργημα των υπηρεσιών του ΥΠΑΑΤ αλλά προσομοιάζει με τεχνικό εγχειρίδιο του ΟΠΕΚΕΠΕ» επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι «πίσω από τις γραμμές της συγκεκριμένης Υ.Α. κρύβεται η ουσιαστική μεταφορά της όλης διαδικασίας σε φορείς με τη μορφή Α.Ε., οι οποίοι εργολαβικά αναλαμβάνουν την καταχώρηση και εν τέλει τον “έλεγχο” των γεωχωρικών δεδομένων του αγροτικού τομέα της χώρας».
Το έγγραφο της ΠΟΓΕΔΥ, απευθυνόμενο στον υπουργό και αν. υπουργό ΥΠΑΑΤ υπό τον τίτλο «Κριτική, σχόλια και προτάσεις από την ΠΟΓΕΔΥ επί του σχεδίου Υ.Α. για το Μέτρο 11 "Βιολογική Γεωργία" του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2020», έχει ως εξής:

«Κύριοι Υπουργοί

Η ομοσπονδία μας ανταποκρινόμενη στην πρόσκληση για τη δημόσια διαβούλευση της Υ.Α. για το Μέτρο 11 Βιολογική Γεωργία, σας αποστέλλει με την παρούσα την κριτική, τα σχόλια και τις προτάσεις της, κάτι για το οποίο είχε από καιρό δεσμευτεί.

Αρχικά θα θέλαμε να προχωρήσουμε σε μία συνοπτική αξιολόγηση του Μέτρου 11 όπως αυτό εξαγγέλθηκε και με το από 20-10-2016 Δ.Τ. του ΥΠΑΑΤ. Έτσι λοιπόν ως Ομοσπονδία αναγνωρίζουμε ως θετικά σημεία, που θα συμβάλουν στην ανάπτυξη του τομέα της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, τα εξής:

- Ο προϋπολογισμός του Μέτρου που ανέρχεται σε 555 εκ. ευρώ, λαμβανομένων υπόψη των γενικότερων συνθηκών, θεωρούμε ότι είναι ικανοποιητικός για να καλύψει τις ανειλημμένες υποχρεώσεις καθώς και τις νέες εντάξεις.

- Η διάρκεια των δεσμεύσεων για τα δύο Υπομέτρα με τις δυνατότητες παράτασης που παρέχεται είναι επαρκής.

- Η επαναφορά, μετά από τον ακατανόητο αποκλεισμό τους κατά την περασμένη προγραμματική περίοδο, της μεγάλης πλειοψηφίας των φρούτων που παράγει η πατρίδα μας και αποτελούν συγκριτικό εξαγωγικό της πλεονέκτημα.

- Η ενίσχυση με ιδιαίτερα ψηλές τιμές όλων των “πράσινων” καλλιεργειών (όσπρια, κτηνοτροφικά ψυχανθή, κλπ.) θεωρούμε ότι θα συμβάλει στην ανάπτυξη και στήριξη τόσο της βιολογικής γεωργίας όσο και της βιολογικής κτηνοτροφίας.

Τα Αρνητικά σημεία, τα οποία εντοπίσαμε και σε κάποια από αυτά θα επιμείνουμε, είναι τα εξής:

- Αποκλεισμός των ΔΑΟ/ΔΑΟΚ των Περιφερειών της χώρας από την υλοποίηση του Μέτρου 11. Δυστυχώς, όπως με την σχετική (Α) επιστολή από τις 26-9-2016 είχαμε επισημάνει, συντελείται η “υφαρπαγή” του Μέτρου 11 από τις Δ/νσεις Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής και η ολοκληρωτική μεταφορά του στον ΟΠΕΚΕΠΕ, η οποία μάλιστα είχε προαναγγελθεί από τους αντιπροέδρους του εν λόγω οργανισμού. Το ΥΠΑΑΤ στην όλη διαδικασία είναι φανερό -τουλάχιστον γι’ αυτούς που ξέρουν να διαβάζουν μία Υ.Α. και καταλαβαίνουν τις λεπτομέρειες– παίζει καθαρά διακοσμητικό ρόλο που περιορίζεται στη δημοσίευση της πρόσκλησης και των αρχικών αποφάσεων. Αυτό επιτυγχάνεται απαλείφοντας την έννοια του Φορέα Υλοποίησης –όπως μέχρι τώρα αναφέρονταν και εννοούνταν στις σχετικές ΚΥΑ των γεωργοπεριβαλλοντικών Μέτρων- και μεταφέροντας τις αρμοδιότητες στον οργανισμό πληρωμής (δηλ. στον ΟΠΕΚΕΠΕ) κατονομάζοντάς τον και ως επικουρικό στις διοικητικές διαδικασίες. Πολύ φοβόμαστε όμως ότι σύντομα ούτε και ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα έχει σημαίνοντα λόγο –πέρα από την ταμειακή εκκαθάριση- στο Μέτρο 11. Είναι προφανές ότι πίσω από τις γραμμές της συγκεκριμένης Υ.Α κρύβεται η ουσιαστική μεταφορά της όλης διαδικασίας σε φορείς με την μορφή Α.Ε., οι οποίοι εργολαβικά αναλαμβάνουν την καταχώρηση και εν τέλει τον “έλεγχο” των γεωχωρικών δεδομένων του αγροτικού τομέα της χώρας. Ως Ομοσπονδία είμαστε υπέρ του δημόσιου χαρακτήρα των ελέγχων και γενικά της υλοποίησης των κρίσιμων προγραμμάτων της ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας και γι’ αυτό προτείνουμε στο Μέτρο 11, όπως και στο παρόμοιο Μέτρο 10, του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, οι ΔΑΟ και ΔΑΟΚ της χώρας να εμπλακούν ενεργά με την έννοια και το περιεχόμενο που μέχρι τώρα είχε ο όρος του “Φορέα Υλοποίησης”. Προτείνουμε δηλαδή να εμπλακούν οι ΔΑΟΚ τόσο στην αρχική αξιολόγηση και στους διοικητικούς ελέγχους όσο και στους πρωτοβάθμιους επιτόπιους ελέγχους τους οποίους και να τους αναλάβουν αποκλειστικά οι Π.Ε. Γεωτεχνικοί που εργάζονται σε αυτές. Τους δευτεροβάθμιους ελέγχους προτείνουμε να τους διενεργούν Π.Ε. Γεωτεχνικοί των Δ.Α.Υ. των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και των Αποκεντρωμένων Υπηρεσιών-Διευθύνσεων του ΥπΑΑΤ.

- Αποκλεισμός από την ενίσχυση, ακατανόητος επίσης, για δεύτερη συνεχή προγραμματική περίοδο, των κηπευτικών και της χοιροτροφίας. Και οι δύο αυτοί τομείς, οι οποίοι ενισχύονταν με επιτυχία έως την καλλιεργητική περίοδο 2010-2011, είναι ιδιαίτερα κρίσιμες για την γεωργία και κτηνοτροφία της χώρας μας. Τα βιολογικά κηπευτικά είναι κρίσιμα γιατί, εκτός από εξαγωγικό προϊόν, αποτελούν ιδιαίτερη διατροφική ανάγκη και επιλογή του ανθρώπου, είναι ένας αναπτυσσόμενος δυναμικός κλάδος της γεωργίας και εν τέλει δεν υπάρχει κάποια τεχνικοοικονομική μελέτη η οποία να τεκμαίρει τον αποκλεισμό τους. Αντίστοιχα η βιολογική χοιροτροφία πρέπει να ενισχυθεί καθώς η χώρα μας είναι ούτως ή άλλως ελλειμματική σε χοιρινό κρέας και δεν θεωρούμε ότι η ενίσχυση των σπάνιων φυλών επαρκεί για να ενισχύσει την χοιροτροφία. Προτείνουμε να επανέλθουν τα βιολογικά κηπευτικά και η βιολογική χοιροτροφία στις προς ενίσχυση καλλιέργειες και εκτροφές αντίστοιχα, με τις τιμές στήριξης της περιόδου 2005-2011 προσαρμοσμένες στα σημερινά δεδομένα.

- Ελλειμματική ενίσχυση-στήριξη στα χειμερινά σιτηρά. Ουσιαστικά, με την προτεινόμενη ενίσχυση, αποθαρρύνεται η καλλιέργειά τους καθώς τα 12 περίπου ευρώ ανά στρέμμα –λαμβανομένης υπόψη και της στήριξης για αναλύσεις και πιστοποίηση- δεν καλύπτουν σε καμία περίπτωση το διαφυγόν εισόδημα. Ποια τεχνικοοικονομική μελέτη είναι αυτή που απέδειξε ότι αυτή είναι η κατάλληλη ενίσχυση στήριξης για τα χειμερινά σιτηρά; Υπενθυμίζουμε ότι έως το 2011 λάμβαναν 33 ευρώ ανά στρέμμα και στην προσφάτως απελθούσα περίοδο λάμβαναν περί τα 22 ευρώ ανά στρέμμα. Τι άλλαξε; Τι είναι αυτό που οδηγεί την ηγεσία του ΥπΑΑΤ να βάλει ταφόπλακα στην καλλιέργεια βιολογικών χειμερινών σιτηρών; Δεν αποτελούν κυρίαρχη διατροφική ανάγκη και επιλογή τα χειμερινά σιτηρά; Δεν είναι κατανοητό στην πολιτική ηγεσία του ΥπΑΑΤ ότι με την επιλογή αυτή αδικούνται συγκεκριμένες περιοχές της χώρας που παράγουν βιολογικά χειμερινά σιτηρά -π.χ. Κοζάνη, Κιλκίς, Σέρρες- έναντι άλλων που σαφώς ευνοούνται; Προτείνουμε να παραμείνουν οι τιμές στήριξης για τα βιολογικά χειμερινά σιτηρά στις ίδιες ακριβώς τιμές με την προσφάτως απελθούσα περίοδο δηλαδή περί τα 22-23 ευρώ ανά στρέμμα/έτος;

- Αποκλεισμός των γεωργικών συμβούλων από την ενίσχυση και γενικά τη διαδικασία του Μέτρου 11. Ενώ ορθώς ως συστατικά της συνολικής στήριξης λαμβάνονται το κόστος εργαστηριακών αναλύσεων και της πιστοποίησης, αποκλείεται παντελώς ο γεωργικός σύμβουλος. Τυχόν αιτιάσεις ότι θα προκηρυχτεί ειδικό Μέτρο γι’ αυτούς δεν ισχύουν γιατί η Βιολογική Γεωργία είναι από μόνο του ένα ιδιαίτερο σύστημα παραγωγής και ο γεωργικός σύμβουλος πρέπει ουσιαστικά να είναι αφιερωμένος σε αυτό. Άλλωστε το Μέτρο των συμβούλων καρκινοβατεί εδώ και χρόνια και δεν είναι δυνατή η αυτόματη ένταξη των βιοκαλλιεργητών στο Μέτρο αυτό όποτε κι αν προκηρυχτεί. Εδώ ξεκαθαρίζουμε και τονίζουμε ότι όταν λέμε γεωργικούς συμβούλους εννοούμε αποκλειστικά Γεωτεχνικούς επιστήμονες μέλη του ΓΕΩΤΕΕ και πιθανά κατά περίπτωση πτυχιούχους Σχολών Τεχνολόγων Γεωπονίας των Α.ΤΕΙ της χώρας. Δεν εννοούμε σε καμία περίπτωση τους κάθε λογής αμόρφωτους και ανεπάγγελτους αλεξιπτωτιστές που αυτοαποκαλούνται έτσι. Ειδικά το Μέτρο 11 –όπως και το Μέτρο 10 άλλωστε- έχει τόσες λεπτομέρειες εφαρμογής και τεχνικά στοιχεία που ούτως ή άλλως οι παραγωγοί θα οδηγηθούν σε σύμβουλο (γεωπόνο κατά κανόνα). Η διαφορά είναι ότι σε περίπτωση που τελικά δεν προβλέπεται η ενίσχυσή του, θεωρούμε ότι θα παρατηρηθούν οι γνωστές παθογένειες της αγοράς (π.χ. μαύρη αμοιβή, μη αναγνώριση ευθύνης για πιθανά λάθη, κλπ.). Προτείνουμε να συμπεριληφθούν οι γεωργικοί σύμβουλοι –ει δυνατόν υποχρεωτικά- στην ενίσχυση και μάλιστα με συγκεκριμένου τύπου συμφωνητικό που θα εξασφαλίζει και τις δύο πλευρές (παραγωγό και σύμβουλο). Ενδεικτικά προτείνουμε ως τιμή ενίσχυσης 3 ευρώ ανά στρέμμα/έτος τόσο για τη βιολογική φυτική παραγωγή όσο και για τη βιολογική κτηνοτροφική παραγωγή (δεδομένου ότι αυτή υπολογίζεται στους βοσκοτόπους) η οποία μπορεί να δοθεί με μικρή μείωση των τιμών ανάλυσης, πιστοποίησης και διαφυγόντος εισοδήματος, χωρίς έτσι να επηρεάζει το συνολικό ύψος ενίσχυσης.

Προτάσεις

Στη συνέχεια θα επιχειρήσουμε σε επιμέρους προτάσεις σε επιλεγμένα άρθρα, χωρίς όμως να μπούμε σε ιδιαίτερες λεπτομέρειες καθώς αυτό απαιτεί αφενός περισσότερο διαθέσιμο χρόνο και αφετέρου υπάρχει κίνδυνος να χάσουμε το δάσος ψάχνοντας το δέντρο. Οι προτάσεις είναι οι εξής:

*Άρθρο 3. Προτείνουμε να επανέλθει η έννοια-ορισμός του Φορέα Υλοποίησης (Φ.Υ). Ως τέτοιοι να οριστούν οι ΔΑΟ/ΔΑΟΚ των περιφερειών της χώρας. Οι αρμοδιότητες να είναι παρόμοιες με το άρθρο 3 της ΚΥΑ 079833/24-10-2011 (ΦΕΚ Β΄ 2366/2011). Εν ολίγοις οι Φ.Υ. να εμπλακούν στην αξιολόγηση των αρχικών αιτήσεων στήριξης και στους διοικητικούς και επιτόπιους ελέγχους όπως προαναφέραμε.

*Άρθρο 6. Στην παράγραφο Δ θεωρούμε ότι είναι λάθος, όπως διατυπώνεται, η προϋπόθεση ένταξης στο μέτρο 11.2. Πιστεύουμε ότι όσοι υποψήφιοι μέχρι και τη μέρα της αίτησης στήριξης ΔΕΝ είναι στο βιολογικό (καταληκτικό) στάδιο πρέπει να εντάσσονται στο μέτρο 11.1. Υποτίθεται ότι οι ενισχύσεις δίνονται κατόπιν τεχνικοοικονομικής μελέτης που υπολογίζει και το διαφυγόν κέρδος. Τι σχέση έχει κάποιος που μόλις υπέγραψε σύμβαση, άρα τα επόμενα δύο έτη δεν θα παράγει και εμπορεύεται βιολογικό προϊόν, με κάποιον που είναι σε βιολογικό στάδιο και εμπορεύεται προϊόν με μεγαλύτερη αξία; Γιατί να λαμβάνει την ίδια και όχι μεγαλύτερη ενίσχυση από τη στιγμή που έχει μεγαλύτερο διαφυγόν εισόδημα;

*Άρθρο 8. Η παράγραφος Δ.9 πρέπει είτε να παραλειφθεί είτε να αλλάξει. Πρότασή μας είναι η εκπαίδευση να αντικατασταθεί με υποχρεωτική σύμβαση με γεωργικό σύμβουλο, ο οποίος θα είναι γεωτεχνικός επιστήμονας, με συγκεκριμένες ευθύνες και αρμοδιότητες. Αυτός θα έχει την ευθύνη εκπαίδευσης και καθοδήγησης του δικαιούχου στις βιολογικές πρακτικές παραγωγής. Όπως είναι διατυπωμένο το συγκεκριμένο σημείο αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο υποχρέωσης προσφυγής επί πληρωμή σε αορίστου περιεχομένου και αξίας κέντρα κατάρτισης και όχι στον επίσημο φορέα εκπαίδευσης του ΥπΑΑΤ που είναι ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ. Δεδομένου ότι οι αναληφθείσες υποχρεώσεις από τον προαναφερόμενο οργανισμό είναι ήδη μεγάλες σε ό,τι αφορά τους νέους γεωργούς, θεωρούμε ότι η λύση του γεωτεχνικού/γεωργικού συμβούλου είναι η πλέον ενδεδειγμένη.

*Άρθρο 9. Αναφέραμε ήδη ότι προτείνουμε να προστεθεί και η στήριξη των κηπευτικών, της χοιροτροφίας με τις τιμές της περιόδου 2005-2011 και επαναφορά της στήριξης των χειμερινών σιτηρών στις τιμές της περιόδου 2012-2016. Επίσης πρόβλεψη αμοιβής του γεωργικού συμβούλου με 3 €/στρ./έτος με αντίστοιχη μείωση κατά 1 €/στρ./έτος των τιμών για αναλύσεις, πιστοποίηση και διαφυγόν εισόδημα. Στο σημείο αυτό τονίζουμε ότι ένας από τους βασικούς ελέγχους που οφείλει να κάνει ο Φ.Υ. είναι ακριβώς αυτών των παραστατικών της πρόσθετης ενίσχυσης.

*Άρθρο 11. Το φυσικό αντικείμενο των αιτήσεων στήριξης προτείνουμε να υποβάλλεται στους Φ.Υ. (ΔΑΟ/ΔΑΟΚ) για έλεγχο με ανάλογη τροποποίηση του σημείου 2.

*Αρθρο 12. Να γίνουν οι ανάλογες τροποποιήσεις ώστε οι διοικητικοί έλεγχοι σε ποσοστό 100% και όλες οι απαιτούμενες ενέργειες (προσωρινοί πίνακες, δημοσιοποίηση, προσφυγές) να γίνονται από τους Φ.Υ.

*Άρθρο 13. Η τελική ανάρτηση της Απόφασης Ένταξης Πράξεων προτείνουμε να γίνονται από τους Φ.Υ όπως και όλες οι διαδικασίες για τροποποίηση ή/και ανάκληση με την τελική ευθύνη και εποπτεία της έκδοσής τους από τον ΕΦΔ.

*Άρθρα 14 & 15. Όλοι οι διοικητικοί έλεγχοι πληρωμής καθώς και φορέας υποδοχής του φυσικού αντικείμενου των αιτήσεων πληρωμής προτείνουμε να είναι οι Φ.Υ

*Άρθρο 16. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει προτείνουμε τους πρωτοβάθμιους επιτόπιους ελέγχους να τους αναλάβουν αποκλειστικά οι Π.Ε. Γεωτεχνικοί που εργάζονται στους Φ.Υ (ΔΑΟ/ΔΑΟΚ). Τους δευτεροβάθμιους ελέγχους προτείνουμε να τους διενεργούν Π.Ε. Γεωτεχνικοί των Δ.Α.Υ. των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και των Αποκεντρωμένων Υπηρεσιών-Διευθύνσεων του ΥπΑΑΤ. Το δείγμα ελέγχου πρέπει να διεξάγεται μηχανογραφικά από τον ΟΠΕΚΕΠΕ το αργότερο έως το τέλος Μαΐου εκάστου έτους ώστε οι έλεγχοι να είναι επίκαιροι και να έχουν αξιοπιστία.

*Προσαρμογή όλων των υπολοίπων άρθρων της Υ.Α. στη λογική της ύπαρξης του Φ.Υ.

Κύριοι Υπουργοί

Όλες οι ανωτέρω παρατηρήσεις, σχόλια και προτάσεις δεν γίνονται ελαφρά τη καρδία και ούτε με γνώμονα “συνδικαλιστικά” κεκτημένα αλλά καθαρά με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον. Πιστεύουμε ότι το προσχέδιο της Υ.Α. που δόθηκε στη δημοσιότητα δεν είναι αποκλειστικό δημιούργημα των υπηρεσιών του ΥπΑΑΤ αλλά προσομοιάζει με τεχνικό εγχειρίδιο του ΟΠΕΚΕΠΕ. Τόσο η υπηρεσιακή “γλώσσα” που χρησιμοποιεί, οι βασικές ελλείψεις σε θεσμικό επίπεδο ( π.χ. μη κατανόηση της σημασίας των διοικητικών ελέγχων σε ποσοστό 100%), αλλά και η υποτίμηση της γεωτεχνικής στήριξης που πρέπει να έχουν οι ενταγμένοι στο Μέτρο 11, προδίδουν του λόγου το αληθές. Σας καλούμε να προβείτε άμεσα σε όλες τις ενδεδειγμένες ενέργειες, να αποσύρετε ή να αλλάξετε σύμφωνα με το πνεύμα των προτάσεών μας την υπό έκδοση Υ.Α. και εν τέλει να δώσετε με αυτή, τη νέα ώθηση και στήριξη που χρειάζεται η Βιολογική Γεωργία και Κτηνοτροφία στη χώρα μας.

Είμαστε στη διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω πληροφορία και συνεργασία».