Επί αιώνες, χειρουργικός ευνουχισμός εκτελείται σε πολλές χειροτροφικές μονάδες σε ολόκληρη την Ευρώπη, ως επί το πλείστον χωρίς τη χρήση αναισθησίας ή αναλγησίας. Η Ε.Ε. ωστόσο, πρότεινε την πλήρη απαγόρευση του χειρουργικού ευνουχισμού, αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου 2018. Μάλιστα, ενώ ορισμένα κράτη έχουν κάνει σημαντικά βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, δεν παρατηρείται η ίδια πρόοδος σε άλλα κράτη, η οποία είναι βραδεία ή ανύπαρκτη.

Περίπου 90 εκατομμύρια χοίροι ευνουχίζονται στην Ε.Ε. κάθε χρόνο, κυρίως για τον έλεγχο της επιθετικής και σεξουαλικής τους συμπεριφοράς, αλλά και για την πρόληψη της χαρακτηριστικής οσμής τους. Ωστόσο, ο ευνουχισμός έχει αρνητικές συνέπειες για τα ζώα, όπως πόνο, άγχος και αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης.

Μια εναλλακτική λύση είναι ο ανοσοευνουχισμός, που χρησιμοποιείται ευρέως σε Βραζιλία, Βέλγιο και Αυστραλία. Πρόκειται για ένα αντίσωμα (και όχι για ορμόνη, όπως αρκετοί θεωρούν λανθασμένα), το οποίο καθυστερεί την εφηβεία του χοίρου, προκειμένου να παρέλθει ένα χρονικό διάστημα μέχρι τη σφαγή του, χωρίς το ζώο να αρχίσει να ενηλικιώνεται. Ωστόσο, η λύση του ανοσοευνουχισμού δεν υιοθετείται εύκολα, διότι οι κτηνοτρόφοι θεωρούν πως οι λιανοπωλητές και οι καταναλωτές δεν θα δεχθούν να αγοράσουν τέτοιου είδους κρέας.

Μία ακόμη εναλλακτική λύση, είναι η παραγωγή μόνο αρσενικών χοίρων, η οποία έχει αποδειχθεί ότι είναι βιώσιμη λύση, με κατάλληλη, φυσικά, διαχείριση. Ωστόσο, και σε αυτήν την περίπτωση, υπάρχει η ανησυχία της απώλειας μεγάλου πλήθους εξαγωγών.

Η Ολλανδή κτηνοτρόφος Annechien Ten Have-Mellema εκτρέφει μόνον αρσενικούς χοίρους από το 1995 και αναφέρει πως δεν πρόκειται να επανέλθει στη διαδικασία ευνουχισμού αυτών. Το μόνο στο οποίο θα πρέπει να αποδεχθούν όσοι υιοθετήσουν αυτήν τη λύση, είναι η μεγαλύτερη "φασαρία" των αρσενικών χοίρων, σύμφωνα με τα λεγόμενά της. Ούτε ο ανοσοευνουχισμός αποτελεί λύση για την ίδια, δεδομένου πως πάλι εκτελείται επέμβαση στο χοίρο, μη αφήνοντάς τον να ενηλικιωθεί φυσιολογικά. Βέβαια, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, είναι απόλυτα κατανοητός ο λόγος για τον οποίον η πλειονότητα των χοιροτρόφων δεν επιλέγει τη λύση της παραγωγής μόνον αρσενικών χοίρων: θα πρέπει να συμβιβαστούμε με τον τρόπο οδήγησης της αγοράς. Εάν δεν υπάρχει αγορά εξολοκλήρου για αρσενικούς χοίρους, δεν είναι εφικτό να σταματήσει ο ευνουχισμός.

Ο Γάλλος κτηνοτρόφος κ. Mickaël Benoit σταμάτησε τον ευνουχισμό των χοίρων τρία χρόνια πριν. Χρησιμοποιεί μόνο 400 θηλυκούς χοίρους, οι οποίοι γεννούν 10.000 αρσενικούς χοίρους κάθε χρόνο. Υποστηρίζει πως η παραγωγή του επαρκεί για τη ζήτηση και θεωρεί αυτόν τον τρόπο παραγωγής χοίρων ασφαλέστερο για την υγεία τόσο των θηλυκών όσο και των αρσενικών χοίρων. Ο κ. Benoit εξάγει το κρέας στην Κίνα και έχει διατηρήσει τος ίδιους πελάτες με πριν, μία απόδειξη ότι αυτός ο τρόπος παραγωγής δεν επιφέρει μείωση των εξαγωγών. Μάλιστα, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, οι πελάτες προτιμούν κρέας αυτού του τρόπου παραγωγής, δεδομένου πως μπορούν να το πωλούν σε υψηλότερες τιμές, λόγω των υψηλότερων προτύπων καλής μεταχείρισης των ζώων.

Από την άλλη πλευρά, ο κ. Paul Wouters, χοιροτρόφος από το Bladel της Ολλανδίας, θα ήθελε να σταματήσει τον ευνουχισμό των χοίρων του, αλλά δεν μπορεί προς το παρόν, δεδομένου του κορεσμού της τοπικής αγοράς, η οποία "απαιτεί" κρέας από ευνουχισμένους χοίρους. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο λόγος που αυτό συμβαίνει είναι εξαιτίας της οσμής κάπρου που έχει το κρέας των μη ευνουχισμένων χοίρων. Αν και η χοιροτροφία εργάζεται σκληρά για τη μείωση της γενετήσιας οσμής των μη ευνουχισμένων χοίρων, παρ'όλα αυτά, προς το παρόν, η αγορά έχει διαφορετική άποψη.

Αναφορά προόδου για τον ευνουχισμό

Η ομάδα εμπειρογνωμόνων για τον τερματισμό του χειρουργικού ευνουχισμού των χοίρων, Αγριόχοιροι 2018, αναφέρει πως η πρόοδος σε αυτό το ζήτημα είναι σταθερή. Πιο συγκεκριμένα, σε πολλές χώρες της Ε.Ε. γίνεται παραγωγή και εμπόριο αρσενικών χοίρων από αρκετούς κτηνοτρόφους. Ειδικά στην Γερμανία, η οποία αποτελεί την πλέον σημαντική αγορά εξαγωγής χοιρινού κρέατος, ικανή να καθορίσει το σύνολο της αγοράς κτηνοτροφίας, αρκετοί έμποροι λιανικής πώλησης έχουν ανακοινώσει ότι θα αποδέχονται προς πώληση το κρέας από μόνον αρσενικούς, μη ευνουχισμένους χοίρους. Άλλωστε, η γερμανική απαγόρευση του ευνουχισμού χωρίς τη χρήση αναισθησίας, αναμένεται να τεθεί σε ισχύ από τον Ιανουάριο του 2019.

Χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιρλανδία, έχουν μακρά ιστορία στην παραγωγή μόνον αρσενικών χοίρων, και μάλιστα, στις προαναφερθείσες χώρες δεν εκτελείται ευνουχισμός εξολοκλήρου. Άλλες χώρες πάλι, όπως το Βέλγιο και η Ολλανδία, άρχισαν πρόσφατα να παράγουν μόνον αρσενικούς χοίρους. Μέχρι το τέλος του 2014, περίπου το 65% των χοίρων παρήχθησαν ως μόνον αρσενικά, χωρίς ευνουχισμό. Αυτό το ποσοστό είναι μόλις 5% υψηλότερο από το αντίστοιχο ποσοστό του 2009. Άλλωστε, στο Βέλγιο, όπως και στην Γερμανία, οι εξαγωγές χοιρινού κρέατος είναι πιο σημαντικές απ'ότι η εγχώρια αγορά.

Όσον αφορά την Δανία, οι χοίροι ευνουχίζονται με παρατεταμένη αναλγησία. Μόνον το 5% της συνολικής παραγωγής αφορούν οι μόνον αρσενικοί, μη ευνουχισμένοι χοίροι. Επίσης, οι Δανοί, θεωρούν πως η λύση του ανσοευνουχισμού θα επηρεάσει τα ποσοστά εξαγωγών τους και πιστεύουν πως πρέπει να βρεθεί μία λύση σε επίπεδο Ε.Ε. πριν προβούν σε μεταβολή του τρόπου παραγωγής τους.

Στην Γαλλία, το 95% των χοιροτρόφων, αποτελεί μέλος της VPF, η οποία απαιτεί τη χρήση παρατεταμένης αναλγησίας. Βέβαια, σύμφωνα με την έκθεση της Επιτροπής, ενώ η Cooperl Arc Atlantique, ο μεγαλύτερος όμιλος προϊόντων γαλλικού χοιρινού κρέατος, ανακοίνωσε πως ήδη από τον Μάρτιο του 2013 δεν θα δέχεται κρέας από ευνουχισμένους χοίρους, μόνο το 70% του χοιρινού κρέατος που δέχθηκε προήλθε από μη ευνουχισμένους χοίρους, το 2014 τουλάχιστον.

Η Αυστρία απαιτεί από τη νομοθεσία της, την υποχρεωτική παρατεταμένη αναλγησία, ενώ στην Φινλανδία δεν υπάρχει κάποιο νομικό πλαίσιο. Επομένως, ορισμένοι χοίροι ευνουχίστηκαν χωρίς αναισθησία και άλλοι με παρατεταμένη αναισθησία.

Η Ελβετία απαγόρευσε τον ευνουχισμό από το 2010, ενώ η Σουηδία απαιτεί τη χρήση γενικής αναισθησίας.

Στην Ισπανία και την Πορτογαλία, το 80% της συνολικής παραγωγής, αφορά μόνον αρσενικούς, μη ευνουχισμένους χοίρους. Από το 20% των ευνουχισμένων χοίρων που απομένει, το 5% - 8% είναι οι λεγόμενοι ιβηρικοί χοίροι, από τους οποίους παράγεται το ιβηρικό ζαμπόν (χαμόν), προϊόν με Π.Ο.Π. Στην περίπτωση αυτή, ο μη ευνουχισμός δεν αποτελεί επιλογή, δεδομένης της υψηλής κοστολόγησης και αγοράς αυτών των χοίρων. Υπάρχει βέβαια, ως εναλλακτική λύση για ορισμένους παραγωγούς, αν και δεν χρησιμοποιείται προς το παρόν.

Σε άλλες χώρες, όπως η Τσεχική Δημοκρατία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Ουγγαρία, δεν έχει σημειωθεί σχεδόν καμία πρόοδος, κυρίως λόγω του υψηλού κόστους της διαδικασίας σφαγής και της αποδοχής από την αγορά.

Στην Ιταλία, οι χοίροι ευνουχίζονται, ορισμένες φορές χωρίς αναισθησία. Δεδομένου πως η πλειονότητα των χοίρων στην Ιταλία χρησιμοποιείται για την παραγωγή του προσούτο Πάρμας (που επίσης διαθέτει Π.Ο.Π), η επιλογή του μη ευνουχισμού και της παραγωγής μόνον αρσενικών χοίρων, δεν αποτελεί βιώσιμη λύση.

Γενικά, σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης παρατηρείται η χαμηλότερη πρόοδος στο θέμα του μη ευνουχισμού. Σύμφωνα με την κ. Ten Have-Mellema, ένας τρόπος μετάβασης προς τη σωστή κατεύθυνση, είναι η ενημέρωση και η συζήτηση όχι μόνο μεταξύ εμπειρογνωμόνων, αλλά και μεταξύ χοιροτρόφων.