Πόσο καλά χρησιµοποιείτε την τροφή;

του Egbert Knol, ∆ιευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου της TOPIGS - IPG,..." /> Πόσο καλά χρησιµοποιείτε την τροφή;

του Egbert Knol, ∆ιευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου της TOPIGS - IPG,..." />
Ημ/νία: 15/01/2013

Διαχείριση απόδοσης τροφής (μέρος 1)

Διαχείριση απόδοσης τροφής (μέρος 1)

Πόσο καλά χρησιµοποιείτε την τροφή;

του Egbert Knol, ∆ιευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου της TOPIGS - IPG, στην Ολλανδία 

∆εν ήταν ποτέ άλλοτε πιο σηµαντικό να εξετάσουµε το πόσο καλά µετράται και χρησιµοποιείται η τροφή σε ένα χοιροστάσιο. Οι ζωοτροφές ήταν και είναι το µεγαλύτερο µέρος του κοστολογίου στη χοιροτροφία. Την τελευταία πενταετία όµως έχουν συµβεί σηµαντικές αυξήσεις στο κόστος των πρώτων υλών και τα µέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν ότι οι αυξηµένες τιµές στα δηµητριακά δύσκολα θα υποχωρήσουν στο µέλλον. Γι’ αυτό και η αποτελεσµατική χρήση των τροφών είναι το πιο σηµαντικό θέµα του σύγχρονου management σε όλο τον κόσµο.

Στη TOPIGS, έχουµε εδώ και καιρό λάβει υπόψη µας ότι πρέπει να κάνουµε ότι χρειάζεται µέσω της γενετικής για να βελτιώσουµε την αποτελεσµατικότητα της τροφής, γιατί γνωρίζουµε ότι αυτό βελτιώνει συνεχώς το οικονοµικό αποτέλεσµα των πελατών µας σε παγκόσµιο επίπεδο. Μπορείτε να φανταστείτε την ικανοποίηση µας κοιτώντας τα τελευταία παραγωγικά αποτελέσµατα Ολλανδικών µονάδων πάχυνσης µε γενετικό υλικό TOPIGS. Ο µέσος Συντελεστής Μετατρεψιµότητας της Τροφής βελτιώθηκε και τη χρονιά που µας πέρασε, και από 2,64 το 2009 και 2,62 το 2010 στο 2,55 το 2011. Στο 10% των καλύτερων µονάδων ο ΣΜΤ έφτασε το 2,48.

Τα αποτελέσµατα πρέπει να αξιολογηθούν µέσα από το πρίσµα της βασικής προτεραιότητας των Ολλανδών παχυντών να πετύχουν το χαµηλότερο κόστος ανά κιλό σωµατικού βάρους. Επιπλέον, πρέπει να µην παραβλέψουµε, ότι στην Ολλανδία δεν επιτρέπεται η χρήση αυξητικών παραγόντων στη τροφή. Γι’ αυτό και η µέση αύξηση βάρους των 884 gr./ηµ. από τα 25.6 µέχρι τα 118 kg Ζ.Β. µπορεί να µοιάζει χαµηλή για τα διεθνή πρότυπα. Αντίστοιχα η µέση κατανάλωση τροφής στα αντίστοιχα κιλά είναι 2,19 kg/ηµ.
Στο παρακάτω διάγραµµα φαίνεται η εξέλιξη της µέσης ηµερήσιας αύξησης βάρους και του ΣΜΤ όλων των παχυνοµένων για τα οποία καταγράφονται στοιχεία στην Ολλανδία από το 2008.



Κοιτώντας το θέµα σε παγκόσµια κλίµακα, βλέπουµε ότι η διαχείριση/υπολογισµός της αποτελεσµατικότητας της τροφής σε επίπεδο µονάδας περιβάλλεται από ασάφεια και σύγχυση. Πολλοί ιδιοκτήτες χοιροτροφικής µονάδας ή managers ακόµη και σήµερα διστάζουν να παρακολουθήσουν εντατικά το θέµα γιατί δεν είναι σίγουροι για το τι πρέπει να µετρήσουν και µε τι να το συγκρίνουν.

Σύγχυση των ορισµών

Κάτι που περιπλέκει περισσότερο τα πράγµατα είναι ότι σε διάφορες χώρες χρησιµοποιείται ένα ευρύ φάσµα ορισµών για να περιγράψουν προφανώς παρόµοιες έννοιες. Για παράδειγµα κάποιοι µιλούν για αξιοποίηση της τροφής ή τροφή προς αύξηση βάρους κάποιοι άλλοι µιλούν για αύξηση βάρους προς τροφή. Επίσης, ο Συντελεστής Μετατρεψιµότητας της Τροφής µερικές φορές αναφέρεται και ως Εκµετάλλευση της Τροφής.

Επιπλέον, υπάρχουν και άλλες διαφοροποιήσεις, όπως ο Συνολικός Συντελεστής Μετατρεψιµότητας της Τροφής, που αναφέρεται κυρίως σε κλειστούς πυρήνες και έχει διαφορά από τους υπολογισµούς που γίνονται σε µια µονάδα τελικής πάχυνσης που επικεντρώνονται στη µετατρεψιµότητα της τροφής των παχυνοµένων.

Τελικά, όλες αυτές οι διαφορές έχουν κάποια σηµασία; Ναι έχουν, γιατί περιπλέκουν τους στόχους, εµποδίζουν δηλαδή τους managers των µονάδων να θέσουν στόχους, κατανοητούς προς όλη την οµάδα. Είναι πολύ σηµαντικό όλοι οι εµπλεκόµενοι στην οµάδα να µπορούν να παρακολουθούν και να κυνηγούν την επίτευξη των στόχων. Η γλώσσα που χρησιµοποιείται µπορεί επίσης να διαµορφώσει και να επηρεάσει συµπεριφορές. Τυπικό παράδειγµα είναι η προφανής διαφορά µεταξύ της έκφρασης αύξηση βάρους/τροφή και τροφή/αύξηση βάρους. Για τις παραµέτρους αυτές, βελτίωση σηµαίνει αύξηση για την πρώτη ενώ µείωση για την δεύτερη. Υποσυνείδητα, αυτό διαµορφώνει διαφορετικό τρόπο σκέψης, οδηγώντας τις προσπάθειες της οµάδας να αυξήσουν την παραγωγή ανά µονάδα τροφής στην πρώτη περίπτωση και να µειώσουν την κατανάλωση τροφής ανά µονάδα προϊόντος στη δεύτερη.

Να είστε ξεκάθαροι. Αυτό είπαν οµιλητές στο παγκόσµιο συνέδριο για την αποτελεσµατικότητα της τροφής στη χοιροτροφία που οργανώθηκε από το Iowa State University και το Kansas State University στην Omaha της Nebraska των ΗΠΑ, στα τέλη του 2011. Η βασική αρχή είναι να υπολογίζεται η παραγωγή µιας µονάδας σε σχέση µε την καταναλωθείσα ποσότητα τροφής ως πρώτο βήµα για την βελτίωση ενός τόσο σηµαντικού οικονοµικού παράγοντα.

Η αποδοτικότητα της τροφής περιγράφει ένα στόχο ή ένα αποτέλεσµα, αλλά από µόνο του δεν είναι ένας παραγωγικός δείκτης ικανός να µετρήσει ή να διαχειριστεί κάτι χωρίς επιµέρους προσδιορισµούς των εισροών και εκροών. Η απλούστερη προσέγγιση σε οποιαδήποτε µονάδα είναι η αξιοποίηση των υφιστάµενων πληροφοριών χωρίς να ζητηθεί επιπλέον καταγραφή στοιχείων. ∆ηλαδή την χρήση των δελτίων παράδοσης φυραµάτων ή του αρχείου που καταγράφεται η παραγωγή του µύλου ζωοτροφών ως δείκτη της ποσότητας της τροφής που καταναλώνεται και το αρχείο πωλήσεων ως δείκτη υπολογισµού της ποσότητας παραγόµενου προϊόντος.
Καθορίστε τις ποσότητες

Παρόλα αυτά, ακόµα και ένας διαδεδοµένος δείκτης όπως ο ΣΜΤ χρειάζεται κάποιες διευκρινίσεις. Για παράδειγµα, σε µονάδα τελικής πάχυνσης που εισάγει απογαλακτισµένα χοιρίδια και τα εκτρέφει µέχρι τη σφαγή, ο υπολογισµός του Συντελεστή Μετατρεψιµότητας της Τροφής επηρεάζεται από το βάρος των χοιριδίων που µπαίνουν στη µονάδα και το βάρος σφαγής. Η διόρθωση του ΣΜΤ σύµφωνα µε το βάρος εισαγωγής των ζώων στην εκτροφή θα επέτρεπε µια πιο ξεκάθαρη σύγκριση µεταξύ µονάδων.

Προτάθηκε στην Αµερική ένας προσαρµοζόµενος τύπος υπολογισµού που ταιριάζει σε µονάδες που εµπορεύονται τους χοίρους έως τα 115 Kg Ζ.Β. Όµως η βάση υπολογισµού του ΣΜΤ και σε αυτή τη περίπτωση είναι το Ζων Βάρος. Όπως όµως τονίσθηκε στο συνέδριο της Οµάχα, αυτό έχει λίγη σηµασία για εκτροφές που πληρώνονται σύµφωνα µε το βάροςσφάγιου που παραδίδουν. Γι’ αυτό αντιπρότειναν έναν τύπο που συνδέει άµεσα την ποσότητα τροφής που καταναλώνεται µε την παραγόµενη ποσότητα κρέατος.
Υπολογίστε τα θρεπτικά συστατικά

Φυσικά, και η σύσταση της τροφής µεταβάλλεται από µονάδα σε µονάδα. Αυτό περιπλέκει ακόµα περισσότερο τη σύγκριση του ΣΜΤ, τόσο από µονάδα σε µονάδα όσο και µεταξύ περιόδων στην ίδια µονάδα µε διαφορές στη σύνθεση της τροφής.

Μάλλον οι παραγωγοί δεν θα έπρεπε να ασχολούνται µε τη µετατρεψιµότητα της τροφής αλλά µε το πώς τα βασικά θρεπτικά συστατικά µετατρέπονται σε κρέας. Αν και αυτό ακούγεται σαν ερευνητική εργασία, παρά δουλεία ενός παραγωγού, τα αποτελέσµατα του συνεδρίου έδειξαν ότι ο ΣΜΤ σε πολύ µεγάλο βαθµό επηρεάζεται από την ενεργειακή πυκνότητα της τροφής. Η ενέργεια σε πολλές περιπτώσεις αντιπροσωπεύει το 85% του κόστους ενός σιτηρεσίου σε σύγκριση µε τις πρωτεΐνες που αντιστοιχούν στο 10%. Γι’ αυτό και πρέπει να δοθεί βάρος στη διαχείριση της τροφής ως προς τη µετατροπή της ενέργειας σε κρέας.

Σήµερα, είναι σηµαντικό να συζητάµε για καλύτερη διαχείριση της µετατροπής της ενέργειας της τροφής σε κρέας ως µέτρο περιορισµού του κόστους της τροφής. Στο µέλλον, τα πράγµατα θα δυσκολέψουν ακόµα περισσότερο αφού οι προβλέψεις για τις διαθέσιµες πρώτες ύλες λένε πως από το 2015 και µετά θα έχουµε έως και 20% λιγότερη ενέργεια διαθέσιµη γιατί θα αυξηθεί η συµµετοχή των κυτταρινούχων πρώτων ύλων.

Στη πραγµατικότητα, αυτή η πιθανή αλλαγή στις προδιαγραφές της τροφής χρειάζεται πιο προσεκτική εξέταση. Το πιο σηµαντικό είναι ότι λιγότερη ενέργεια πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες των ζώων. Την ίδια στιγµή που οι ενεργειακές ανάγκες συντήρησης των ζώων θα αυξηθούν µαζί µε την αύξηση του µέσου βάρους σφαγής. Επιπλέον, και οι ανάγκες σε αµινοξέα θα αυξηθούν γιατί τα ζώα προς σφαγή θα γίνονται όλο πιο άπαχα και µυώδη. Οι πιο ικανοί managers θα προσπαθήσουν να διαµορφώσουν καµπύλες διατροφής που αυξάνονται οι χορηγούµενες πρωτεΐνες παράλληλα µε την αύξηση του ρυθµού ανάπτυξης.

Μετρήσεις στις χοιροµητέρες

Παράλληλα µε τις παραπάνω παρατηρήσεις, στο συνέδριο της Οµάχα, ακούστηκαν και φωνές που ζητούν περισσότερη σαφήνεια στον προσδιορισµό της αποτελεσµατικότητας της χρήσης της τροφής των χοιροµητέρων σε µονάδες που πωλούν χοιρίδια. Προς το παρόν, µια µονάδα µπορεί να συγκρίνει την ποσότητα της τροφής που καταναλώνει για τις χοιροµητέρες, τα χοιρίδια, τις πρωτάρες και τους κάπρους µε τον αριθµό απογαλακτισµένων χοιριδίων ή τα χοιρίδια προς πώληση, ή ακόµα και µε το βάρος των χοιριδίων που πωλούνται.

Και ενώ η βασική καθοδήγηση είναι οι παραγωγοί να µετρούν βάρος, τόσο στις εισροές (ζωοτροφές) όσο και στις εκροές (χοίροι) από την εκτροφή, δεν παραβλέπεται η ευκολία στην απλή καταµέτρηση του αριθµού των απογαλακτισµένων που παράγονται. Μια τέτοια καταγραφή δίνει έµφαση στον παραγωγό ότι η εκµετάλλευση της τροφής συνδέεται µε την παραγωγικότητα των χοιροµητέρων.
Οι Ολλανδικές µονάδες µε χοιροµητέρες TOPIGS, γίνονται όλο και πιο παραγωγικές κάθε χρόνο, όπως φαίνεται και στο πιο κάτω διάγραµµα. Από τις 678 µονάδες των οποίων τα παραγωγικά αποτελέσµατα παρακολουθούνται, οι 164 απογαλάκτισαν 30 ή περισσότερα χοιρίδια ανά χοιροµητέρα ανά έτος.



Προφανώς, αυτό επηρεάζει άµεσα την ποσότητα τροφής χοιροµητέρων που κατανέµεται ανά απογαλακτισµένο χοιρίδιο. Ας χρησιµοποιήσουµε ως παράδειγµα µια µονάδα η οποία κ.µ.ο. χορηγεί 1,15 τόνους τροφής ανά χοιροµητέρα ανά έτος. Στο διάγραµµα φαίνεται πώς κατανέµεται η τροφή χοιροµητέρων ανά απογαλακτισµένο χοιρίδιο σε µια τέτοια µονάδα τα τελευταία χρόνια.
Το πιο πάνω διάγραµµα εξηγεί την άποψή µας στην TOPIGS ότι η προσοχή µας πρέπει να είναι στην αποτελεσµατικότητα της τροφής (µε την έννοια της ποσότητας των χοιριδίων ανά τόνο τροφής) παρά στην µετατρεψιµότητα της τροφής (εννοώντας ποσότητα τροφής ανά παραγόµενο προϊόν). Εµείς όµως πήγαµε ένα βήµα παραπέρα, υιοθετώντας τον όρο Ολική Εκµετάλλευση της Τροφής που περιλαµβάνει τόσο την παραγωγή χοιριδίων όσο και την λειτουργία των παχυντηρίων



Εισροή Τροφής, Εκροή Κρέατος

Ένα ολοκληρωµένο ή κλειστό σύστηµα παραγωγής, που περιλαµβάνει τόσο τις χοιροµητέρες όσο και τα παχυντήρια, έχει το πλεονέκτηµα ότι δεν χρειάζεται υπολογισµούς όπως τροφή “χοιροµητέρων ανά χοιρίδιο”. Μπορεί απλά να περιλάβει την τροφή των χοιροµητέρων στους υπολογισµού για τον προσδιορισµό της τροφής που καταναλώθηκε για την παραγωγή µιας συγκεκριµένης ποσότητας κρέατος. Ακόµα πιο απλά, η µονάδα αρκεί να καταγράφει όλες τις ποσότητες τροφής που καταναλώνονται (χοιροµητέρων, πρωτάρων, χοιριδίων, παχυνοµένων κ.α.) για ένα συγκεκριµένο διάστηµα και να τις συγκρίνει µε τις ποσότητες παραγόµενου κρέατος, όπως αναφέρονται από το σφαγείο, για την αντίστοιχη περίοδο.

Η δυσκολία τώρα έγκειται στο ότι η µέτρηση είναι πιο εύκολη από τη διαχείριση, µε την έννοια ότι θα πρέπει να µπορεί να επιµερισθεί η τροφή ανά στάδιο παραγωγής για να εντοπισθούν τυχόν περιθώρια βελτίωσης. Γιατί τελικά, το να βρούµε τα σηµεία που µπορούµε να βελτιωθούν είναι και το τελικό ζητούµενο. Μια και βελτίωση της αποτελεσµατικότητας της τροφής σηµαίνει καλύτερη παραγωγή δηλαδή περισσότερα απογαλακτισµένα χοιρίδια και λιγότερη σπατάλη τροφής στα παχυντήρια.

Αναφορικά µε την αποτελεσµατικότητα της τροφής των χοιροµητέρων, τόσο ο ρυθµός αντικατάστασης αυτών όσο και το βάρος γέννησης των χοιριδίων επηρεάζουν το τελικό αποτέλεσµα. Στα παχυντήρια, πρέπει να µην ξεχνάµε ότι η αποτελεσµατικότητα της τροφής δεν επηρεάζεται µόνο από τον ρυθµό ανάπτυξης και την απόδοση σε κρέας, αλλά και από τις απώλειες από την εισαγωγή των ζώων στην εκτροφή µέχρι τη σφαγή τους.

Ευνουχισµός και άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες

Η υπάρχουσα παγκόσµια ανησυχία για την απαγόρευση του κλινικού ευνουχισµού χωρίς αναισθησία κάνει ακόµα πιο επίκαιρη την εξέταση του πιο πάνω θέµατος. Αφού τα µη ευνουχισµένα αρσενικά έχουν καλύτερη απόδοση σε κρέας, µετατρέπουν τα θρεπτικά συστατικά της τροφής σε κρέας καλύτερα και καταναλώνουν λιγότερη τροφή.

Το περιβάλλον των ζώων αναµφίβολα παίζει ένα ρόλο στη εκµετάλλευση της τροφής. Η αποτελεσµατικότητα της τροφής µειώνεται όταν η θερµοκρασία του περιβάλλοντος είναι πολύ υψηλή ή πολύ χαµηλή. Το θερµοκρασιακό στρες µειώνει την κατανάλωση τροφής των χοιροµητέρων στη γαλουχία. Το ίδιο και η υγεία των ζώων, επηρεάζει την µετατροπή της τροφής σε πρωτεΐνη.

Ωστόσο, η σύνθεση και µορφή της τροφής παραµένουν καθοριστικοί παράγοντες για την αποτελεσµατικότητα της τροφής. Η πελετοποίηση βελτιώνει τον ΣΜΤ πιθανόν εξαιτίας της µείωσης της σκόνης, όµως η κοκοµετρία της τροφής επηρεάζει την πεπτικότητα.
Σκεφτείτε ότι, βελτίωση του ΣΜΤ µπορεί να γίνει µε απλά, µε πιο σωστή ρύθµιση της ταΐστρας. Υπάρχουν µετρήσεις στις οποίες το 5-10% της συνολικής τροφής που καταναλώνεται σπαταλάται λόγω κακής ρύθµισης της ταΐστρας.
Μείωση των απωλειών

Οι πιο πάνω παρατηρήσεις, βγάζουν ένα γενικό συµπέρασµα για τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν στις µονάδες ώστε να βελτιώσουν την εκµετάλλευση της τροφής. Πρέπει επίσης, να γίνει αρχή όλων ότι απώλεια τροφής µε οποιαδήποτε µορφή είναι σηµαντικό κόστος για το τελικό αποτέλεσµα. Κοιτώντας ξεχωριστά το κόστος διατροφής, καµία µονάδα δεν αντέχει να έχει απώλειες χοίρων τόσο στον τοκετό όσο και στα υπόλοιπα στάδια (απογαλακτισµό, παχυντήρια).

Το βασικό συµπέρασµα πρέπει να είναι ότι η βιωσιµότητα και η ανθεκτικότητα των ζώων είναι σηµαντικά χαρακτηριστικά για την µείωση των απωλειών που βελτιώνει την Συνολική Απόδοση της Τροφής.

Η άλλη όψη του νοµίσµατος είναι η συνεισφορά της γενετικής βελτίωσης στην βελτίωση της Συνολική Απόδοσης της Τροφής, ειδικά αν ο παραγωγός έχει εξαντλήσει τις δυνατότητες βελτίωσης από πλευράς διαχείρισης. 

Δείτε το Μέρος 2 πατώντας εδώ
Share this:
Πηγή: