Όταν εξετάζουμε βελτιώσεις σε εσωτερικούς χώρους στέγασης για χοίρους και βοοειδή, θα πρέπει να δίνεται μεγαλύτερη προσοχή στην ένταση και στο χρόνο που τα ζώα εκτίθενται στο φως και στο σκοτάδι. Αυτή η προσοχή θα χρειαζόταν για να διασφαλιστεί η ευημερία των ζώων.

Αυτό ήταν το συμπέρασμα ενός πρόσφατου άρθρου επιστημονικής ανασκόπησης που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Frontiers in Animal Science, τον Ιανουάριο του 2025. Το άρθρο συντάχθηκε από ερευνητές από διάφορα πανεπιστήμια και ινστιτούτα στη Γερμανία, τη Σουηδία και τη Γαλλία.

Επίδραση του φωτός στα ζώα φάρμας

Η ομάδα των ερευνητών ήθελε να κατανοήσει καλύτερα την επίδραση του φωτός στα ζώα της φάρμας. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για το σχεδιασμό κατάλληλων συνθηκών στέγασης και διαχείρισης υψηλής ευημερίας. Έγραψαν: «Λαμβάνοντας υπόψη τις οπτικές ανάγκες και τις προσαρμοστικές ικανότητες του ζώου, η μελλοντική στέγαση και διαχείριση μπορεί να τους επιτρέψει να εκφράσουν καλύτερα τη φυσική τους συμπεριφορά». Ωστόσο, συχνά, παίρνονταν αποφάσεις για το τι ήταν χρήσιμο ή ευχάριστο για τους ανθρώπους και όχι για τους κατοίκους των κτιρίων της φάρμας.

Το ερευνητικό άρθρο επικεντρώθηκε σε «εκτρεφόμενα οπληφόρα», όπως χοίρους, βοοειδή, άλογα, πρόβατα και κατσίκες – και εξέτασε 3 συγκεκριμένες παραμέτρους φωτός:

- Φωτοπερίοδος, ή «η σχετική διάρκεια που το ζώο εκτίθεται στο φως και το σκοτάδι σε 24 ώρες»,
- Φωτισμός ή το "μέτρο του προσπίπτοντος φωτός στο οποίο εκτίθεται ένα ζώο" και
- Χρώμα.

Πολλές δοκιμές σε γουρούνια και φωτισμός

Δεύτερον, η ομάδα προσπάθησε επίσης να εντοπίσει κενά γνώσης και επεσήμανε τις συνέπειες για την καλή διαβίωση των ζώων και πιθανή βελτίωση των σημερινών κτηνοτροφικών περιβαλλόντων. Εκεί η ομάδα διαπίστωσε ότι υπήρχε σημαντική διαφοροποίηση στον αριθμό των μελετών ανά είδος και παραμέτρους φωτός. Μια μεγάλη εστίαση μελετών εξέτασε τον φωτισμό στους χοίρους και την αντίληψη των χρωμάτων στα άλογα, είπαν, αλλά η έρευνα σε βοοειδή, πρόβατα και κατσίκες, φαίνεται να υποεκπροσωπείται στη βιβλιογραφία.

Σε σχέση με τη φωτοπεριοδικότητα, η ομάδα αναφέρει ότι προηγούμενες μελέτες παρατήρησαν ότι ο χρόνος έκθεσης των χοίρων στο φως παίζει σημαντικό ρόλο σε σχέση με την πρόσληψη τροφής, τη σεξουαλική ωριμότητα και τη συμπεριφορά ανάπαυσης, για να αναφέρουμε μερικά. Επίσης το δάγκωμα της ουράς αναφέρθηκε ότι ήταν μέρος της εξίσωσης. Ωστόσο, δεν φάνηκε ότι όλες οι επιστημονικές μελέτες έχουν καταλήξει σε παρόμοιο συμπέρασμα και οι προτιμήσεις του χρόνου φωτισμού θα μπορούσαν να εξαρτώνται από την ηλικία και τον τύπο του χοίρου. Έχοντας πει αυτό, η ομάδα έγραψε: «Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι χοίροι που εκτέθηκαν σε μεγαλύτερες περιόδους φωτισμού πέτυχαν υψηλότερο βαθμό ευημερίας».

Υπερεκτίμηση της σημασίας του χρώματος

Η ομάδα έγραψε επίσης: «Από ανθρώπινη προοπτική, υπάρχει μια τάση να υπερεκτιμάται η σημασία της αντίληψης και της προτίμησης των χρωμάτων, ενώ η διάκριση αντίθεσης σε συνδυασμό με την ένταση και την ποιότητα του φωτισμού φαίνεται να είναι πιο σημαντική για τον προσανατολισμό και την αλληλεπίδραση των οπληφόρων με το περιβάλλον τους».

 «Εκτός από τη σημασία των άλλων αισθήσεων και την αλληλεπίδρασή τους με την όραση, η ερευνητική ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο φωτισμός και η φωτοπεριοδικότητα φαίνεται να είναι πιο σημαντικές για την εξασφάλιση της ευημερίας των οπληφόρων φάρμας. Ως εκ τούτου, αυτές οι πτυχές θα πρέπει να ληφθούν περισσότερο υπόψη στις βελτιώσεις εσωτερικών κατοικιών».

Η επιστημονική ομάδα ζητά περαιτέρω έρευνα. Έγραψαν: «Η μελλοντική ερευνητική έμφαση θα πρέπει να δοθεί στις προτιμησιακές μελέτες δοκιμών, καθώς παρέχουν πληροφορίες για τα κίνητρα των ζώων για συγκεκριμένες συνθήκες φωτός που μπορεί να βελτιώσουν περαιτέρω την ευημερία τους, αλλά και την υγεία και την απόδοσή τους».